Ερευνητικές Δράσεις

Σύσταση και λειτουργία δεκαμελούς Επιτροπής Δεοντολογίας και Προστασίας Δεδομένων, η οποία θα συμμετέχει ενεργά σε όλη τη διάρκεια της δράσης, με στόχο τη διασφάλιση της τήρησης των αρχών δεοντολογίας έρευνας, καθώς και της προστασίας προσωπικών δεδομένων όλων των εμπλεκόμενων μερών (ανηλίκων, χρηστών/-τριών διαδικτύου, επαγγελματιών κοκ.). Η Επιτροπή θα προετοιμάσει συστάσεις και διαδικασίες για τη διακυβέρνηση των δεδομένων (όπως ποιότητα, επεξεργασία, εκτίμηση και διαχείριση κινδύνου παραβίασης), αλλά και την προστασία των προσωπικών δεδομένων που θα συλλεχθούν, λαμβάνοντας υπόψη την ισχύουσα νομοθεσία και τη δικαιοδοσία των εμπλεκόμενων μερών κατά περίπτωση. Τέλος, η Επιτροπή θα διαχειριστεί θέματα σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα των παραδοτέων.

Διεξαγωγή μελετών για τη διερεύνηση των αναγκαίων προϋποθέσεων λειτουργίας βάσης δεδομένων hashes ή άλλου τύπου δεικτών που σχετίζονται με διαδικτυακό υλικό ΣεΚαΕΠ-π. Συγκεκριμένα, ανάπτυξη μεθοδολογίας (ερευνητικών πρωτοκόλλων) για τη διεξαγωγή ανασκοπήσεων της εθνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας σε σχέση με την προστασία της ιδιωτικής ζωής των παιδιών που εμπλέκονται σε περιστατικά ΣεΚαΕΠ και τις πρακτικές διαχείρισης των περιστατικών αυτών. Διενέργεια συνεντεύξεων  με Εισαγγελείς Ανηλίκων και/ή άλλους σχετικούς επαγγελματίες για τον εντοπισμό κενών στην εθνική νομοθεσία. Επισκόπηση των συστημάτων ταξινόμησης που χρησιμοποιούνται επί του παρόντος για τους τύπους της ΣεΚαΕΠ-π σε πολλαπλά πλαίσια (σχετικές Οδηγίες της ΕΕ, εργαλεία INTERPOL, Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, όπως το CRC/C/GC/13-2011). Ανάπτυξη μεθοδολογίας για τη διαμόρφωση σχήματος οντολογίας μέσω ενός κοινά αποδεκτού εννοιολογικού ορισμού της διαδικτυακής ΣεΚαΕΠ-π και λειτουργική περιγραφή δεικτών, πέραν των hashes, τόσο για την ανίχνευση ήδη γνωστών υλικών διαδικτυακής ΣεΚαΕΠ-π, όσο και για την αναγνώριση νέων υλικών λαμβάνοντας υπόψη τη σχετική τυπολογία της δια ζώσης ΣεΚαΕΠ παιδιών. Διερεύνηση των πρακτικών που εφαρμόζονται (σε εθελοντική βάση) επί του παρόντος από τους Παρόχους Υπηρεσιών Διαδικτύου (ομάδες εστιασμένης συζήτησης ή/και συνεντεύξεις) για την αξιολόγηση του κινδύνου κατάχρησης των υπηρεσιών τους (δραστηριότητες ΣεΚαΕΠ-π), τον εντοπισμό σχετικού υλικού, την αναφορά παραβιάσεων στις Αρχές και την εφαρμογή προληπτικών μέτρων που επικεντρώνονται στους/στις χρήστες/-τριες των υπηρεσιών τους που αναζητούν ενεργά τέτοια υλικά.

Διενέργεια διασυνδέσεων με Φορείς των κρατών μελών της ΕΕ που υλοποιούν σχετικά έργα (π.χ. με χρηματοδότηση από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας), συμπεριλαμβανομένων των έργων που θα επιλεγούν στο πλαίσιο της παρούσας ειδικής δράσης για την καταπολέμηση και την πρόληψη της ΣεΚαΕΠ-π. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι τα παραγόμενα αποτελέσματα του έργου, όπως η βάση δεδομένων, μπορούν να αξιοποιηθούν από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και, ιδίως, από το μελλοντικό κέντρο της ΕΕ (ανάπτυξη, για παράδειγμα, κοινού συστήματος ταξινόμησης υλικών ΣεΚαΕΠ-π, εφαρμογή κοινών τεχνικών μεθόδων και εργαλείων για τη χρήση των hashes ή άλλων δεικτών, διασφάλιση της συμβατότητας και της διαλειτουργικότητας της βάσης δεδομένων που θα αναπτυχθεί, με άλλες βάσεις). Η συστηματική συνεργασία (μέσω διμερών συναντήσεων και περιοδικής επικοινωνίας) στοχεύει επιπλέον στον έγκαιρο εντοπισμό διαθέσιμων εργαλείων, στην αποφυγή επαναλήψεων, αλλά και στη διασφάλιση της παραγωγής εργαλείων που εναρμονίζονται με τις υφιστάμενες πολιτικές και πρακτικές στον τομέα της πρόληψης της ΣεΚαΕΠ-π στην ΕΕ.

Ανάπτυξη μιας βάσης δεδομένων (Annotated Hash Database), η οποία θα συγκεντρώνει hashes και σχετικά annotations με βάση το σχήμα οντολογίας ΣεΚαΕΠ-π ή άλλους σχετικούς δείκτες (που θα αναπτυχθούν σε προηγούμενη δραστηριότητα) με τη συνδρομή των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, οι οποίες θα παρέχουν και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, των παρόχων υπηρεσιών διαδικτύου (κατόπιν σχετικών συμφωνιών), της Ελληνικής Γραμμής του INHOPE για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο (Safeline.gr), τις υπηρεσίες της δικαιοσύνης και τις υπηρεσίες για την προστασία των παιδιών. Ο διαμοιρασμός των hashes θα πραγματοποιείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες επιβολής του νόμου μέσω μιας πλατφόρμας-διεπαφής hash που θα διασυνδέεται με μια εθνική βάση δεδομένων ΣεΚαΕΠ-π υλικών, η οποία αναμένεται να δημιουργηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες επιβολής του νόμου, οι οποίες και θα την διαχειρίζονται.

Δημιουργία Υπηρεσίας Ελέγχου Hashes (Hash Checking Service) που θα επιτρέπει τη διασύνδεση των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των άλλων συνεργαζόμενων υπηρεσιών και θα διαθέτει δυνατότητες ελέγχου των εντοπιζόμενων αρχείων που περιέχουν ΣεΚαΕΠ-π και την ταξινόμησή τους σε ήδη γνωστό ή νέο υλικό μέσα από τρία διαφορετικά σημεία API βάσει των HTTP για τον έλεγχο των MD5, των  SHA-1 και των SHA-2 κωδικών hash, είτε ξεχωριστά ή συνολικά. Οι τρεις διαφορετικές υπηρεσίες θα τεθούν σε λειτουργία με στόχο να διασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα με ανάλογες υφιστάμενες βάσεις στην ΕΕ. Επιπρόσθετα προβλέπεται υλοποίηση περαιτέρω ερευνών σε θέματα συμβατότητας και διαλειτουργικότητας, με στόχο τη διασφάλιση ομαλής συνεργασίας της υπό ανάπτυξη Annotated Hash Database και της σχετικής βάσης δεδομένων που θα διατηρείται από το μελλοντικό Κέντρο της ΕΕ.

όσο η Annotated Hash Database όσο και η Υπηρεσία Ελέγχου Hashes θα παρέχουν ενισχυμένες υπηρεσίες ασφάλειας και προστασίας δεδομένων, όπως μέσω της μεθόδου Salting που θα καθιστούν τους κωδικούς Hashes ασφαλέστερους από απλά αρχεία  Hashes. Οι διακομιστές που θα χρησιμοποιηθούν θα φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις του ΙΤΕ στο Ηράκλειο Κρήτης, θα προστατεύονται από τείχη προστασίας υλικού και από τείχη προστασίας λογισμικού, ενώ η Annotated Hash Database θα βρίσκεται σε ξεχωριστό διακομιστή. Η πρόσβαση στον διακομιστή της Annotated Hash Database θα είναι ακόμη πιο περιορισμένη και θα επιτρέπεται αποκλειστικά από τον διακομιστή που θα φιλοξενεί την Υπηρεσία Ελέγχου Hashes.

Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στη φυσική ασφάλεια των διακομιστών που φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις του ΙΤΕ. Συγκεκριμένα, θα βρίσκονται στο εξειδικευμένο κέντρο δεδομένων του ΙΤΕ, το οποίο είναι εξοπλισμένο με κλιματιστικό βιομηχανικής ισχύος, σύστημα αυτόματης πυρόσβεσης και UPS που υποστηρίζεται από εξωτερική γεννήτρια ισχύος, ώστε να μεγιστοποιείται η προστασία από φυσικές βλάβες και υλικές φθορές. Η εποπτεία των θεμάτων ασφαλείας θα γίνεται από την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας, προκειμένου να διασφαλίζονται τα υψηλά πρότυπα ασφαλείας που θα τεθούν σε εφαρμογή για την προστασία των δεδομένων. Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του έργου ο φορέας στον οποίο θα ανήκει η βάση δεδομένων και η υπηρεσία ασφάλειας θα είναι το ΙΤΕ, το οποίο θα έχει την ευθύνη της διοίκησης, της διαχείρισης και της συντήρησής τους.

Για την διευκόλυνση της συνεργασίας με την ανάλογη βάση δεδομένων που θα τηρείται στο μελλοντικό Κέντρο της ΕΕ προβλέπεται διεξαγωγή μελετών σε θέματα συμβατότητας και διαλειτουργικότητας, προσδιορισμού της υποδομής και των απαιτούμενων πόρων και της αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας που πρέπει να εφαρμοστούν και, επιπρόσθετα, διοργάνωση εργαστηρίων για τον προσδιορισμό των πρακτικών πτυχών της συνεργασίας.

Πιλοτική εφαρμογή της Annotated Hash database και της σχετικής υπηρεσίας ελέγχου σε πραγματικές συνθήκες, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, συλλογή hashes ή/και άλλων δεικτών υλικών ΣεΚαΕΠ-π με τη συνδρομή των συνεργαζόμενων μερών, αξιολόγηση της λειτουργικότητας της βάσης και υποβολή εκθέσεων. Ανάπτυξη δεξιοτήτων των συνεργαζόμενων μερών προκειμένου να λειτουργήσουν ως πηγές πληροφορίας για τη βάση δεδομένων των δεικτών ΣεΚαΕΠ-π.

Δημιουργία Οδηγού ο οποίος θα περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της υπηρεσίας ελέγχου hashes και την διαδικασία προσθήκης annotations (σχολιασμού) με βάση το σχήμα αναφοράς (οντολογία ΣεΚαΕΠ-π). Υλοποίηση σειράς εργαστηρίων με στόχο την εκπαίδευση ~100 επαγγελματιών πρώτης γραμμής από τους σχετικούς Τομείς (επιβολής του νόμου, νομικές υπηρεσίες, υπηρεσίες που σχετίζονται με την προστασία των παιδιών, παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου) και ερευνητών ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά ως πηγή πληροφορίας κατά την πιλοτική εφαρμογή της Annotated Hash database και της υπηρεσίας ελέγχου, συνεισφέροντας σχετικά δεδομένα από εντοπισμένα περιστατικά ΣεΚαΕΠ-π.

Δράσεις ενίσχυσης συνεργειών και διάδοσης των αποτελεσμάτων του Έργου. Προετοιμασία συστάσεων –βάσει των συνολικών αποτελεσμάτων του έργου- οι οποίες θα απευθύνονται σε εθνικά και Ευρωπαϊκά κέντρα χάραξης πολιτικής με στόχο την ομαλή συνεργασία μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών της ΕΕ, των Εθνικών Αρχών, των παρόχων υπηρεσιών διαδικτύου και των φορέων υλοποίησης σχετικών έργων στην ΕΕ για την αποτελεσματική πρόληψη και καταπολέμηση της διαδικτυακής ΣεΚαΕΠ-π, ιδίως όσον αφορά τον εντοπισμό, την αναφορά και την απομάκρυνση διαδικτυακού υλικού ΣεΚαΕΠ-π. Άλλες δραστηριότητες, όπως έκδοση δελτίων τύπου, δημοσίευση ενημερώσεων στο διαδίκτυο, ανακοινώσεις σε εθνικές ή/και διεθνείς συναντήσεις και η διοργάνωση ενός συνεδρίου, θα υλοποιηθούν από τα μέλη της Κοινοπραξίας (και με τη στήριξη αρμόδιων υπηρεσιών της ΕΕ) στοχεύοντας στη διάδοση των αποτελεσμάτων του έργου, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη λήξη του.